عبدالله بن معاویهابومعاویه عبدالله بن معاویة بن عبدالله هاشمی (۱۳۱ق)، راوی و شاعری فصیح و از دلیران و مردان شجاع قریش در قرن دوم هجری قمری به‌شمار می‌آمد. فرقه جناحیّه به ایشان منسوب و به گفته برخی مورخان، وی اعتقاد صحیحی نداشت و بد گفتار بود، از این‌جهت به کفر و زندقه متهم بوده است. ۱ - معرفی اجمالیابومعاویه عبدالله بن معاویة بن عبدالله بن جعفر بن ابی طالب هاشمی علوی جعفری، از طایفه بنی هاشم و از تابعین اهل مدینه بود. از پدرش معاویة بن عبدالله روایاتی نقل کرده است و افرادی چون برادرش صالح، جویریه و زیاد بن منذر از او روایت کرده‌اند. وی شاعری فصیح و از دلیران و مردان شجاع قریش به شمار می‌آمد. فرقه جناحیّه به ایشان منسوب است. آنان معتقد به تناسخ ارواح (انتقال روح از جسدی به جسد دیگر) بودند و بر این باور بودند که روح خدا در آدم (علیه‌السّلام)، سپس در انبیاء و بعد از آن در پیامبر خاتم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) دمیده شد و سپس به علی (علیه‌السّلام) و سه تن از اولاد او و در نهایت به عبدالله بن معاویه منتقل شده است و می‌گویند که عبدالله زنده است و در کوه‌های اصفهان به سر می‌برد. [۹]
اشعری، سعد بن عبدالله، المقالات و الفرق، ص۴۲.
به گفته برخی مورخان، وی اعتقاد صحیحی نداشت و بد گفتار بود، از این‌جهت به کفر و زندقه متهم بوده است. ۲ - قیام علیه دولت امویاو اندکی قبل از انقراض دولت اموی در اواخر حکومت مروان حمار (۱۲۷-۱۳۲ق) به تحریک برخی از مردم کوفه، علیه بنی امیه خروج کرد و به یاری عده‌ای با والی کوفه، عبدالله بن عمر به جنگ پرداخت و با یاران اندکی که داشت بر کوفه، بصره، همدان، قم، ری، قومس، اصفهان و فارس غلبه کرد و در اصفهان اقامت گزید. سپس به امید آنکه ابومسلم خراسانی او را حمایت و کمک خواهد کرد رهسپار خراسان شد، ولی مغلوب لشکریان ابومسلم گردید و در نهایت دستگیر و روانه زندان شد و به سال ۱۳۱ق در زندان درگذشت و به گفته بعضی، به دست لشکریان ابومسلم به قتل رسید. در تاریخ وفات او اختلاف است. ابن عساکر بنا بر نقلی، گفته که وی در روستای جی از نواحی زاینده رود اصفهان کشته شد. از وی دیوان شعری باقی مانده است. [۱۹]
حسینی، یوسف بن یحیی، نسمة السحر، ج۲، ص۲۹۰.
[۲۲]
بغدادی، عبدالقاهر بن طاهر، تاریخ مذاهب اسلام، ص۱۷۹.
۳ - پانویس۴ - منبع• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۴۹۲-۴۹۳، برگرفته از مقاله «عبدالله هاشمی». رده‌های این صفحه : بنی هاشم | تابعین | درگذشتگان سال ۱۳۱ (قمری) | شاعران عرب قرن 2 (قمری) | شخصیت‌های قرن 2 (قمری) | فرقه جناحیه
|